Chi Tú cầu (danh pháp khoa học: Hydrangea)
Chi Tú cầu (danh pháp khoa học: Hydrangea) là một chi thực vật có hoa trong họ Tú cầu (Hydrangeaceae) bản địa Đông Á (từ Nhật Bản đến Trung Quốc), Nam Á, Đông Nam Á (Hymalaya, Indonesia) và châu Mỹ. Chúng là loài cây thân mộc, hoa vô tính. Hầu hết các loài tú cầu có hoa màu trắng, tuy nhiên vài loài (điển hình là H. macrophylla) có màu hoa thay đổi phụ thuộc vào độ pH của đất, lúc đầu hoa màu trắng sau biến dần thành màu lam hay màu hồng, màu hoa phụ thuộc vào độ pH của thổ nhưỡng, ưa bóng râm ẩm thấp. Tất cả bộ phận của cây chứa độc tố có thể gây ngộ độc ở người khi ăn phải.
Điều chỉnh màu hoa
Hầu hết các loài tú cầu có hoa màu trắng, tuy nhiên vài loài (điển hình là H. macrophylla) có màu hoa thay đổi phụ thuộc vào độ pH của đất, nếu đất có độ pH nhỏ hơn 7 (đất chua) sẽ cho hoa màu lam, nếu đất có độ pH là 7 thì cây cho hoa màu trắng sữa, nếu đất có độ pH lớn hơn 7 cây cho hoa màu hồng hoặc màu tím nên có thể diều chỉnh màu hoa thông qua việc điều chỉnh độ pH của đất trồng.
Muốn hoa có màu lam vào mùa hè thu bón dung dịch clorua sắt hay có thể chôn vài cây đinh gỉ vào gốc cây hoặc cũng có thể chôn vào đất một ít clorua nhôm, clorua magie. Muốn hoa có màu hồng có thể bón vào đất một ít vôi bột.
Hoa cẩm tú cầu có nhiều màu sắc khác nhau: trắng, xanh, hồng, tím. Với màu sắc dịu dàng, nó có thể đứng chung với rất nhiều loại hoa khác nên được dùng rất nhiều trong tiệc cưới.
Sự tích hoa Cẩm Tú Cầu
Từ rất lâu rồi, khi trái đất mới hình thành, khi con người dựa vào hoạt động săn bắn và hái lượm để tồn tại thì việc chiếm hữu lãnh thổ là điều thiết yếu để đánh giá quyền lực của mỗi nhóm người riêng lẻ. Vì sự sống con người bước vào thời kỳ hỗn loạn, với sự tranh giành của mười ba bộ tộc cùng chiến tranh xảy ra triền miên.
Chiến tranh với những cuộc tàn sát, chết chóc đẫm máu làm ai nấy đều phẫn nộ. Một cuộc chiến lớn nhất đã xảy ra làm những người đàn ông tham gia cuộc chiến đều ra đi và không một ai sống sót trở về. Họ để lại mẹ già, người vợ, những đứa con nhỏ sống trong cảnh lầm than, leo lắt từng ngày.
Nhưng trong đúng lúc đó đã xuất hiện một vị thần đã giải quyết được mọi việc làm chiến tranh kết thúc, hòa bình đã đến, cuộc sống của người dân được ấm no hạnh phúc. Khi cuộc sống được trở lại yến bình thì cũng là lúc vị nữ thần phải ra đi. Trước khi đi nữ thần đã trao lại quyền năng cho một người dẫn dắt bộ tộc.
Và quyền năng này được trao cho cô gái tròn 16 tuổi trinh nguyên. Cô gái bắt đầu thay đổi, cô trở nên xinh đẹp như một nàng tiên, một bộ đồ trắng mỏng manh thay thế cho y phục của bộ lạc tượng trưng cho sự thuần khiết.
Sau lễ hội, nhà tiên tri mới được đưa đến đền thờ dành cho mình. Giờ đây, cô được mọi người tôn sùng như một vị thánh nhưng cái giá phải trả là cô sẽ phải ở đền thờ suốt sáu năm tại vị cũng như không bao giờ được lập gia đình sau đó.
Tục lệ cứ 6 năm lại được thực hiện một lần. Cho đến lần thứ 127, có một cô gái tên Li-a, một cô gái xinh đẹp trong sáng như thiên thần. Cô đã làm xiêu lòng không biết bao nhiêu chàng trai muốn cưới được cô nhưng cô chỉ để ý đến Erike, người hàng xóm lớn lên cùng cô. Lễ kết duyên hai người đã được định sẵn, nhưng buổi tuyển chọn nhà tiên tri đã phá vỡ tất cả.
Cha mẹ Li-a hủy lễ và khuyên con gái mình tham gia vào buổi chọn nhà tiên tri, vì đó là niềm tự hào của gia đình, vả lại chưa chắc cô sẽ được chọn, nếu không được, đám cưới sẽ diễn ra sau khi kết thúc lễ hội. Dù vậy, đêm đó Li-a vẫn khóc đến cạn nước mắt.
Trong buổi lễ Li-a thầm cầu nguyện người được chọn không phải là cô, đó không phải con đường cô muốn, cô chỉ cần được bên cạnh người cô yêu mà thôi. Nhưng định mệnh vẫn là định mệnh. Li-a đã được chọn là nhà tiên tri mới.
Erike đau đớn bỏ đi khỏi bộ tộc và không còn ai nhìn thấy anh nữa. Mang trong mình trọng trách là một là tiên tri nhưng Li-a chưa bao giờ nguôi mong mỏi gặp lại người yêu, mỗi ngày cô đều cầu nguyện cho Erike được bình an sống trong hạnh phúc.
Rồi sau ba năm Erike đã trở về làng với mong muốn gặp lại người anh yêu. Hai người nhìn nhau trong xót xa và nước mắt. Erike đã khuyên nàng bỏ trốn cùng mình nhưng Li- a rất lo sợ khi mình nhận trách nhiệm của nhà tiên tri.
Erike bị phát hiện và bị bắt rồi hai người cùng chạy chốn vào rừng sâu. Vì chạy trốn nhiều ngày mà Li-a đã kiệt sức không thể đi tiếp được. Phía sau là tiếng hò hét của bộ tộc kéo đến, cô biết rằng nếu bị bắt chắc chắn Erike sẽ bị xử tử vì đây một trọng tội.
Không để cho Erike chạy thoát, đám người bộ tộc đã dùng cung tên bắn những mũi tên nhọn sắc về phía Erike, một trong những mũi tên đã bay vào tim của Erike. Nhưng Li-a đã đỡ mũi tên đó thay anh, Erike vô cùng đau đớn, sững sờ khi thấy Li-a bị thương. Li-a đã bảo Erike chạy đi nhưng anh vẫn không đi, anh thà chết bên cạnh cô chứ không muốn rời xa Li-a. Cô biết rằng với tình yêu anh dành cho cô, anh sẽ không bỏ cô lại nơi đây. Hy sinh là thứ duy nhất cô có thể làm cho anh bây giờ.
Mũi tên đâm quá sâu vào ngực cô, nó cướp đi nguồn sức lực cuối cùng. Li-a cố gượng dậy, cô chống cây trượng xuống đất rồi giơ cao hai tay lên trời. Toàn bộ cánh đồng bỗng nhiên hóa thành một rừng cây cao gần hai mét ngăn những kẻ đuổi theo. Từ các bụi cây bỗng dưng hàng triệu bông hoa đua nở, chúng có hình cầu được tạo thành bởi các nhánh hoa nhỏ khác. Màu trắng của hoa ngập tràn trên cánh đồng. Một cảnh tượng đẹp kì lạ nhưng hình bóng Li-a dần phai nhạt rồi biến mất trước mắt Erike.
Xung quanh anh giờ đây chỉ có loài hoa lạ kia cũng chính là người con gái đã chết vì anh. Tự dằn vặt và trách bản thân, Erike không rời đi nửa bước, anh ở lại nơi đây bảo vệ cô, loài hoa màu trắng tinh khiết như tình yêu cô dành cho anh. Erike đã chết vì đói và khát sau những tháng ngày dài.
Tình yêu của họ đã tạo nên những màu sắc khác cho những bông hoa màu trắng tượng trưng cho tình yêu của họ: Vẫn giữ màu trắng trinh nguyên, màu đỏ mãnh liệt, màu xanh hy vọng, màu tím thuỷ chung,…Từ đó, người ta đặt tên cho loài hoa này là Cẩm Tú Cầu.
Sự tích hoa cẩm tú cầu này được kể lại cho đến ngày nay. Với một câu chuyện buồn về sự ly tan trong tình yêu. Không giống hoa cỏ may hay hoa bồ công anh, hoa cẩm tú cầu mang màu sắc tươi sáng với chùm hoa tỏa tròn như trái cầu nhỏ. Hiện nay hoa cẩm tú cầu được sử dụng nhiều để cắm hoa với nhiều loại hoa khác như hoa hồng, hoa lan,..
